Οι Μωμόγεροι στιν Αρχαία Ελλάδα ήταν οι ακόλουθοι του θεού Διονύσου. Είναι ένα πανάρχαιο δρώμενο το οποίο πέρασε και στο Πόντο. Το ποντιακό λαϊκό δρώμενο γίνεται μετά την Πρωτοχρονιά στην Καλλίφυτο της Δράμας και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας με διάφορες παραλλαγές.
Οι ρίζες του εθίμου αυτού βρίσκονται στους προ χριστιανικούς χρόνους αλλά οι πόντιοι έδωσαν αργότερα Χριστιανικό χαρακτήρα. Στο δρώμενο αυτό παρουσιάζεται η αναγέννηση της φύσης με την αλλαγή του νέου έτους και έχει σκοπό την σάτιρα. Είναι ένα ψυχαγωγικό έθιμο του Δωδεκαημέρου (Χριστούγεννα έως Θεοφάνεια) με χορευτική, θεατρική και μουσική ομάδα σε παράλληλη δράση.
Κεντρικό πρόσωπο του θιάσου των τελεστών ο Μωμόγερος ή Κιτί Γοτσάς ή Πορδαλάς (Θρυλόριο) ο οποίος με τη δύση του ήλιου εισβάλλει με την ακολουθία του στα σπίτια του χωριού και εμπλέκει τους σπιτονοικοκύρηδες σε περιπέτειες «εξαπατώντας» τους αυτοσχεδιάζοντας ανάλογα με την κατάσταση.
Όλοι οι συντελεστές φορούν κουδούνια όπως προβιές και δέρματα τράγων. Τα κουδούνια στη στολή των ηθοποιών προέρχονται από τις παραδόσεις του θεού Διονύσου. Στην αρχαία Ελληνική μυθολογία ο Διονύσιος είναι ο θεός της οινοποίησης, της γονιμότητας και της διασκέδασης. Ο σκοπός των κουδουνιών είναι να ξυπνήσουν τη φύση από το χειμώνα.
Οι συμμετέχοντες περιλαμβάνουν: τη νύφη, τον γαμπρό, τον γιατρό, τον διαβολάκι, τον αρχηγό και τον ιερέα. Η νύφη συμβολίζει το πολιτισμό της Ελλάδας. Για αυτό την προσέχουν τα παλικάρια του αρχηγού Ακρίτα να μην γίνει απαγωγή. Το διαβολάκι με την κόκκινη στολή και τα κέρατα συμβολίζει το κακό.
Η απαγωγή της νύφης παίζει και εδώ καθοριστικό ρόλο καθώς μετά από αλλεπάλληλες εικονικές συμπλοκές μεταξύ των τελεστών, το νέο ζευγάρι, η νύφη και ο γαμπρός κατορθώνουν να σμίξουν, στεφανώνονται μάλιστα από τον παπά που εισέρχεται στο τέλος στο θίασο επιβάλλοντας την τάξη. Με τη συνοδεία ποντιακής λύρας και νταουλιού, χορεύοντας και διασκεδάζοντας τα μωμογέρια, εγκαταλείπουν το σπίτι για να επισκεφτούν το επόμενο όπου θα προβούν σε ανάλογους, νέους αυτοσχεδιασμούς και μιμικές πράξεις.
Το έθιμο αποτελεί μέρος του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2013 και της UNESCO (Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity) το 2015.
